Amerika Birleşik Devletleri’nin Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonunda bulunan Marcus Aurelius heykeli, uzun süren bilimsel ve hukuki çalışmaların ardından Türkiye‘ye iade ediliyor. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bu tarihi geri dönüş hakkında; “Kültürel mirasımıza sahip çıkmaya devam ediyoruz! Uluslararası iş birlikleriyle kaçırılan eserlerimizi tek tek geri alıyoruz” dedi. Son yıllarda yapılan yoğun çalışmalar sonucunda bir tarihi eser daha Türkiye‘ye iade ediliyor.
Marcus Aurelius Heykelinin İadesi
Marcus Aurelius heykeli, antik çağın en nadide bronz eserlerinden biri olarak kabul ediliyor. Roma İmparatoru Marcus Aurelius’u bir filozof olarak tasvir etmesiyle dikkat çeken bu eser, Burdur’daki Boubon Antik Kenti‘nde 1960’lı yıllarda yapılan kaçak kazılarla yurt dışına kaçırıldı. Milattan sonra 2. ve 3. yüzyıllara tarihlenen bu heykel, Antik Roma Dönemi‘nin önemli bir kült yapısı olan Sebasteion‘da bulunuyordu.
Amerika’ya Kaçırılan Eserin Yolu
Marcus Aurelius heykeli, 1960’lı yıllarda yapılan kaçak kazılarla yurt dışına kaçırılarak Amerika Birleşik Devletleri’nin Ohio eyaletindeki Cleveland Sanat Müzesi koleksiyonuna dahil edildi. Türkiye, 65 yıl boyunca bu eserin peşinden koştu ve nihayetinde başarılı oldu. Prof. Dr. Jale İnan’ın öncülüğündeki araştırmalar sayesinde, Boubon Antik Kenti’nden kaçırılan eserlerin büyük bir kısmı Türkiye’ye geri döndü. Ancak Marcus Aurelius heykelinin iadesi uzun yıllar boyunca mümkün olamamıştı.
Bilimsel Kanıtlarla Desteklenen Hukuki Süreç
Türkiye’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı, bilimsel veriler ve arşiv belgeleri ile Marcus Aurelius heykelinin Boubon Antik Kenti’ndeki Sebasteion yapısına ait olduğunu kanıtladı. Bakanlık tarafından yapılan kazı çalışmaları ve görgü tanıklarının ifadeleri de, bu eserin Türkiye’ye ait olduğunu kesin şekilde ortaya koydu. Manhattan Bölge Savcılığı ve Amerikan İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI), Türkiye’nin talebini haklı bularak Cleveland Sanat Müzesi’ndeki heykeli iade etti.
Müze İtirazına Rağmen Türkiye’ye Dönen Eser
Cleveland Sanat Müzesi, Ekim 2023’te heykelin kökeninin kesin olmadığı gerekçesiyle mahkemeye başvurdu. Ancak, Türkiye’nin sunduğu bilimsel analizler ve titiz araştırmalar, müzenin itirazını çürüttü. Cleveland Sanat Müzesi, heykelin Boubon Antik Kenti’nde uzun yıllar gömülü kaldığını kanıtlayan detaylı analizlere dayalı olarak, iade kararını kabul etti.
Kültürel Mirasın Korunmasında Tarihi Başarı
Türkiye, yalnızca kendi kültürel mirasını korumakla kalmadı, aynı zamanda tarihî eser kaçakçılığına karşı uluslararası mücadelede de önemli bir zafer kazanmış oldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı, bu eserlerin diplomatik, hukuki ve bilimsel yollarla geri getirilmesi adına büyük bir çaba sarf etti. Bakan Mehmet Nuri Ersoy yaptığı açıklamada, “Tarihî bir geri dönüş daha! Marcus Aurelius heykeli ait olduğu topraklara dönüyor!” dedi.
