Çin tarafından geliştirilen yapay zekâ modeli DeepSeek, teknoloji ve finans dünyasında çok büyük bir etki yarattı. NVIDIA‘nın hisseleri bir gün içinde %17 oranında düşerken, Apple’ın uygulama mağazasında bir numaraya yükseldi. Peki, DeepSeek nedir? Hangi özellikleri ile fark yaratıyor? Sansür uygulatıyor mu? ChatGPT gibi yapay zekâ modellerinden farklı olarak hangi yenilikleri sunuyor? Tüm bu soruların yanıtlarını sizin için derledik.
DeepSeek Nedir ve Kim Tarafından Geliştirildi?
DeepSeek’in hikayesi, Çin’in Hangzhou kentinde başlıyor. Proje, Zhejiang Üniversitesi mezunu Liang Wenfeng tarafından 2023 yılında kurulan bir yapay zekâ laboratuvarında geliştirildi. Wenfeng, daha önce High-Flyer adında bir yatırım fonu kurmuş tecrübeli bir girişimci. DeepSeek projesini hayata geçirmeden önce, ABD’nin Çin’e yapay zekâ çipi satışını yasaklayacağını tahmin ederek büyük miktarda NVIDIA çipi stokladı.
Projenin ilk adımı, Kasım 2023’te geliştiricilere yönelik DeepSeek Coder modelinin piyasaya sürülmesiyle atıldı. Ardından, Mayıs 2024’te düşük maliyet ve yüksek performans sunan V2 modeli tanıtıldı. Son olarak bu ay, R1 modeli piyasaya sürülerek küresel çapta bir ün kazandı.
DeepSeek Neden Bu Kadar Ses Getirdi?
DeepSeek’in bu kadar dikkat çekmesinin arkasında iki büyük neden bulunuyor:
- Üstün Verimlilik: DeepSeek, ChatGPT gibi modellerin aksine çok daha az kaynağı daha etkin kullanabiliyor. ChatGPT’nin çalışması için 10 bin özel bilgisayar çipine ihtiyaç varken, DeepSeek aynı işi sadece 2 bin çip ile yapabiliyor.
- Açık Kaynak Kodlu Yapı: Programın kodları herkes tarafından görülebiliyor ve özelleştirilebiliyor. Bu, teknoloji geliştiricileri ve bireysel kullanıcılar için büyük bir avantaj sağlıyor. Üretici bu modeli tamamen ücretsiz sunarak, rakiplerinin aylık 20 ila 200 dolar arasında değişen üretlendirme politikalarına meydan okuyor.
ScaleAI CEO’su Alexandr Wang, DeepSeek‘i “dünyayı sarsacak bir buluş” olarak nitelendirdi. Apple’ın uygulama mağazasında birinci sıraya yraya y\u00fkselmesi de bu başarının somut bir göstergesi.
Bireysel Kullanıcılar DeepSeek’ten Nasıl Faydalanabilir?
DeepSeek’in bireysel kullanıcılar için sunduğu avantajlar dikkat çekici. Öncelikle tamamen ücretsiz bir model olması, şüphe yok ki çok büyük bir fark yaratıyor.
Kullanıcılar, bilgisayarlarından veya telefonlarından “chat.deepseek.com” adresine girerek şu özelliklere erişebiliyor:
- Sohbet Modu: Yapay zekâ ile konuşma.
- Arama Modu: İnternet üzerinde detaylı araştırmalar yapma.
- Derin Düşünme (“Deep Think”) Modu: Sorularınıza daha detaylı ve kapsamılı yanıtlar alma.
Ancak DeepSeek’i kullanırken dikkat edilmesi gereken önemli bir ayrıntı bulunuyor: Model, internetteki her kaynaktan bilgi topluyor. Bu nedenle, verilen bilgilerin güvenilirliğini başka kaynaklarla kontrol etmek önemli.
DeepSeek Sansür Uyguluyor mu?
DeepSeek, Çin hükümetinin hassas konularına ilişkin olarak bazı sansür mekanizmaları kullanıyor. The Guardian tarafından yapılan testlere göre, model, Tiananmen Meydanı olayları gibi politik konuları görmezden geliyor ve bu tür sorulara yanıt vermiyor. Tayvan konusundaki yanıtları ise Çin’in resmi söylemi ile uyumlu.
Bazı geliştiriciler, özel karakterler ve kodlar kullanarak bu sansürleri aşmayı başarmış olsa da bu durum DeepSeek’in tarafsızlığı konusunda soru işaretleri oluşturuyor.
DeepSeek Nasıl Bu Kadar Verimli Çalışıyor?
DeepSeek’in olağanüstü verimliliği, yenilikçi çözümlerinden kaynaklanıyor. ABD’nin yapay zekâ çipi satış yasağı, modeli daha az kaynakla çalışacak şekilde geliştirmek zorunda bıraktı.
- Pekiştirimli Öğrenme: Bu sistem sayesinde yapay zekâ, kendi kendine öğreniyor.
- Uzmanlar Karışımı: Model, farklı konularda uzmanlaşmış yapay zekâlardan oluşuyor ve yalnızca ilgili uzmanlar çalışıyor.
- Damıtma Teknolojisi: Büyük modellerin bilgi birikimini küçük modellere aktarıyor.
Bu özellikler, DeepSeek’in daha az çip ile daha fazla iş yapabilmesini sağlıyor.
DeepSeek Piyasayı Nasıl Etkiledi?
DeepSeek’in piyasaya sürülmesiyle NVIDIA hisseleri %17 oranında değer kaybına uğradı ve teknoloji borsalarında domino etkisi oluşturdu. Nasdaq’ta işlem gören şirketler %3,4 oranında değer kaybetti. Bu düşüş, Avrupa’daki ASML gibi şirketlere de yansıyarak hisse değerlerinin %11 azalmasına neden oldu. Bloomberg‘e göre bu değer kaybı, teknoloji şirketlerini toplamda 1 trilyon dolarlık bir kayıpla karşı karşıya bırakabilir.
DeepSeek’in Geleceği ve Öngörüler
DeepSeek, Çin’in teknolojiye yaklaşımını yeniden şekillendirirken, büyük şirketleri de etkileyerek bir dönüm noktasi yaratıyor. Modelin uzun vadede para kazanmaktan ziyade araştırma ve geliştirme odaklı stratejisi, gelecekte daha güçlü yapay zekâ modellerinin gelebileceğini işaret ediyor.
